تحلیل تطبیقی راهکارهای مدیریت مصرف سوخت در حمل ونقل شهری

از معضلات اساسی شهروندان، به ویژه در کلان شهرهای ایران، «ترافیک شهری» است. با توجه به رشد جمعیت و ناوگان، افزایش زیرساخت ها بیش از این پاسخ گوی جابه جایی نبوده و زمینه های رشد بیشتر آن نیز فراهم نیست. بنابراین، مدیریت تقاضای حمل ونقل در سال های اخیر اهمیت ویژه یی یافته است. هدف این نوشتار، مقایسه ی راهکارهای مدیریت مصرف سوخت حمل ونقل شهری در ایران با یافته های یک روش رده بندی کمی است. بدین منظور ابتدا راهبردهای این حوزه )۱۳ مورد( و راهکارهای زیرمجموعه ی هر راهبرد )۴۴ مورد( که در ۱۴ کشور اجرا می شوند، گردآوری و در ۳ گروه )ناوگان، حمل ونقل، سوخت( دسته بندی می شوند. سپس این راهکارها با استفاده از روش نقطه ی آرمانی اولویت بندی می شوند. براساس نتایج حاصله، سه راهبرد برتر عبارت اند از: گسترش حمل ونقل عمومی )به ویژه ریلی(، گسترش حمل ونقل هوشمند و گسترش منابع انرژی. چهار راهکار برتر نیز عبارت اند از: گسترش شبکه ی عمومی، گسترش و کاربرد i t s و ابزارهای کنترل ترافیک برای کاهش تراکم و مصرف سوخت، بهبود دسترسی به حمل ونقل عمومی، گسترش و سرمایه گذاری در انرژی های تجدیدپذیر. مقایسه ی یافته ها با آنچه در کلان شهرهای ایران اجرا می شود نشان می دهد که تنها وجه مشترک، راهبرد گسترش حمل ونقل عمومی و دو راهکار آن است و دیگر گزینه های پیشنهادی ــ احتمالاً به سبب تعریف نادرست یا ناکامل مسئله ــ مورد کم توجهی قرار گرفته است.